A. ỨNG DỤNG:

Than hoạt tính là tác nhân hấp phụ nhờ vào diện tích bề mặt lớn, cấu trúc xốp vi mô, khả năng hấp phụ cao và sự tương tác trên bề mặt lớn. Những ứng dụng quan trọng của than hoạt tính có liên quan đến những ứng dụng khử màu, mùi và những tạp chất phi hữu cơ khác từ vòi nước, trong công trình nước nội ô, công nghiệp nước thải, thu hồi dung môi, lọc khí ở những nơi đông người như nhà hàng, công nghiệp chế biến thực phẩm, hóa chất để khử màu đường ăn, trong kiểm soát khí bị ô nhiễm, lọc trong công nghiệp hoá chất, y dược, thực phẩm và những ứng dụng lọc khí. Than hoạt tính được tăng cường sử dụng trong lĩnh vực kim loại như thu hồi vàng, bạc và những chất phi hữu cơ khác và làm chất xúc tác, chất mang. Những ứng dụng trong y dược chống lại vi khuẩn gây bệnh đặc biệt cũng được biết đến.

1. Lọc khí:

Có hai hệ thống lọc khí đặc trưng. Một ứng dụng lọc khí ở những nơi đông người như văn phòng, bệnh viện, phòng thí nghiệm, nhà hàng và máy chế biến thực phẩm, những nơi cần khí tự do sạch. Một hệ thống khác dùng để hạn chế khí ô nhiễm môi trường từ khí thải của các hoạt động công nghiệp như : sản xuất thuốc súng, nhựa, chất dẻo tổng hợp, thuộc da, trong những quy trình công nghiệp như : Công nghiệp cao su, công nghiệp sơn, vec ni, tơ sợi, chất dẻo kết dính…

Lọc khí được thực hiện ở những nơi có mật độ ô nhiễn dưới 10ppm, thông thường từ 2-3ppm và trong trường hợp náy dùng hệ thống tấm lọc than họat tính. Ở những nơi có độ ô nhiễm thấp, những hệ thống lọc này có thể làm việc trong thời gian dài. Quá trình tái sinh lượng than hoạt tính sử dụng được thải hồi rất đắt. Trong quá trình kiểm soát khí bị ô nhiễm yêu cầu trang bị những hệ thống tương ứng với mật độ ô nhiễm lớn. Lượng than hoạt tính tiêu dùng cần cần được tái sinh bằng hơi nước, không khí và xử lý khí độc hại. Những ứng dụng này đòi hỏi than hoạt tính có những cấu trúc xốp khác nhau. Than hoạt tính dùng cho quá trình lọc khí ở những nơi công cộng cần có cấu trúc xốp vi mô cao mới có hiệu quả lớn đối với việc hấp phụ ở độ đậm đặc thấp. Trong trường hợp than hoạt tính dùng để kiểm soát việc ô nhiễm môi trường, lổ phải có khả năng hấp phụ lớn hơn trong nồng độ ô nhiễm 10-500ppm. Rất khó để xác định được chính xác đường kính nhưng, nhưng thông thường lổ có đường kính, có mật độ vi lổ cao và dãi trung gian được ưa dùng bởi vì hấp phụ độ ô nhiễm này.

2. Than hoạt tính dùng trong mặt nạ phòng độc:

Có hai dạng mặt nạ phòng độc, trong đó đặc tính tự nhiên của than hoạt tính được yêu cầu khác nhau. Mặt nạ phòng độc dùng trong công nghiệp hóa chất có chứa các chất hoá học độc tương đối thấp và thông thường có trọng lượng phân tử cao, những hoá chất này được than hoạt tính hấp phụ rất nhanh và mạnh. Nhưng than hoạt tính được dùng trong quân đội yêu cầu có sự bảo vệ triệt để các chất hóa học và hơi độc mạnh. Hơn nữa, một số hoá chất có liên quan đến quá trình hấp phụ vật lý, trong khi đó mật số chất khác được hấp phụ hóa tính ( Chloropicrin, cyanogen, chloride). Do đó đối với trường hợp sau được quan tâm dùng than hoạt tính tẩm, với những tác nhân tẩm có tính tương tác đến những hóa chất khác nhau.

3. Than hoạt tính dùng trong nhà máy nguyên tử:

Hệ thống lọc than hoạt tính được dùng trong các nhà máy nguyên tử để hạn chế sự thoát ra những hơi khí phóng xạ và một số chất khí như : Krupton, xenon thải ra môi trường. Mối quan tâm chính trong các phản ứng hạt nhân là methyl iodide và khí trong điều kiện phản ứng không thành. Mặt khác, than hoạt tính được dùng để khử helium được dùng như hơi khí bảo vệ trong phản ứng lạnh và điều tiết bằng nước.

4. Thu hồi Gasoline, Propane và Butane từ khí tự nhiên:

Khí tự nhiên có chứa khoảng 3% propane và 4-5% hydrocarbon được thu hồi bằng hấp phụ của than hoạt tính. Khoảng 35% propane và 70% Butane và 98-99% Pentane và hydrocarbon được thu hồi bàng than hoạt tính.

5. Than hoạt tính dùng trong nước giải khát:

Rượu và rượu mạnh lọc qua than hoạt tính dạng hạt để thu hồi nguyên tố có trong mẩu và dầu. Đối với rượu Brandy được lọc qua than hoạt tính thu hồi những hương vị không mong muốn, được loại ra trong suốt quá trình sản xuất và bảo quản. Than hoạt tính làm giảm lượng Aldehyde trong quá trình chưng cất thô và làm tăng sự kết tụ. Trong sản xuất bia, than hoạt tính làm tăng chất lượng ủ bia, cải tiến màu và tách hương vị làm tăng phênol và màu.

6. Lọc đường, dầu, mỡ:

Than hoạt tính được dùng trong công nghiệp đường chủ yếu để khử màu cho đường có màu tốt hơn và cải tiến đáng kể những đặc tính của quá trình sản xuất. Xử lý bằng than hoạt tính giúp cho việc tách những tác nhân trên bề mặt và chất keo (chất đực trong phân tử lớn) làm tăng sức căng của bề mặt và giảm độ nhớt. Điều này làm tăng tỷ lệ kết tinh của đường và tăng sự phân tách si rô và chất kết tinh bằng phương pháp ly tâm.

Đối với dầu và mỡ, than hoạt tính được dùng trong quá trình liên kết chất tẩy trắng để tách màu không mong muốn. Sự bổ sung của than hoạt tính cho thấy chất tẩy trắng làm giảm lượng hổn hợp hấp phụ để thu được hiệu quả mong muốn.

7. Than hoạt tính dùng trong y dược:

Một ứng dụng đặc biệt của than hoạt tính được dùng trong quá trình trị bệnh khó thở, trong hệ tiêu hóa khử vi khuẩn, rất dễ được hấp phụ và hấp phụ rất nhanh bằng than hoạt tính bởi vì trọng lượng phân tử cao.

Ngoài ra than hoạt tính còn được dùng để trị bệnh dịch vị và viêm ruột, dùng làm thuốc giải độc trong những trường hợp ngộ độc từ nấm rơm, thực phẩm, chất hoá học có nguồn gốc từ thực vật, dùng làm thuốc, phospho, phenol…. Than hoạt tính dùng để lọc thuốc lá khử nicotine và khí độc khác trong khói thuốc.

B. HƯỚNG DẪN AN TOÀN SỬ DỤNG:

1. Không có trường hợp bất trắc nào xãy ra khi sử dụng loại sản phẩm này.
2. Khi sử dụng và bảo quản phải để nơi khô ráo, thoáng khí, tránh xa nguồn có thể gây cháy, tránh để dưới ánh nắng trực tiếp và dột nước.
3. Than hoạt tính dễ bị nén lại thành khối do áp lực không khí bên trong bao, đồng thời dưới áp lực này than hoạt tính sẽ vỡ ra khi chúng ta mở bao.
4. Phải dùng khẩu trang để tránh hít nhiều bụi than vì trong bụi than có thể chứa hơn 1% oxít. Nếu hít phải bụi than trong thời gian dài với hàm lượng cao có thể dẫn đến suy hô hấp.
5. Khi công nhân vào làm việc nơi chứa than hoạt tính phải thận trọng bởi vì hàm lượng oxygen ở nơi này có thể thấp vì than hoạt tính giải phóng oxygen ra khỏi nơi này.
6. Khi bị than hoạt tính rơi vào mắt, rửa mắt bằng nước sạch, tránh chà xát và hỏi ý kiến của Bác sĩ.